روش پوساندن و فراوری کود حیوانی

کود حیوانی چیست؟

کود حیوانی، ماده‌ای آلی است که از فضولات حیوانات و پسماندهای حیوانی به دست می‌آید. این کود شامل بخش‌های مختلفی از جمله خاک، مواد معدنی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم است که برای تقویت و بهبود کیفیت خاک و افزایش عملکرد گیاهان استفاده می‌شود.

با این حال یکی از مشکلات و دغدغه های بزرگ کشاورزان این است که برای کشت محصولات خود از کود دامی استفاده کنند یا خیر؟

همان طور که گفتیم کود حیوانی یکی از بهترین منابع برای اصلاح خاک و افزایش مواد آلی در آن می‌باشد. پس کود حیوانی حتما باید مورد استفاده قرار بگیرد .

از جمله مزایای کود حیوانی میتوان به نکات زیر اشاره کرد:

1. افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی: حاوی موادی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر کم میزان، که برای رشد و تغذیه گیاهان ضروری هستند.
2. افزایش تولید بازدهی: کود حیوانی برای کاشت محصولات بسیار مؤثر است و بهبود کیفیت و کمیت محصول را افزایش می‌دهد.
3. کاهش هزینه‌های کشاورزی: استفاده از این کود به عنوان یک منبع رایگان از مواد غذایی برای گیاهان، هزینه‌های کشاورزی را کاهش می‌دهد.
4. افزایش بازدهی خاک: استفاده از کود حیوانی باعث افزایش سطح تبادل یون‌ها در خاک می‌شود و باعث بهبود ساختار خاک و تامین آب و هوا می‌شود.
5. حفظ محیط زیست: استفاده از آن باعث کاهش تولید فضولات حیوانات و بهبود کیفیت آب و خاک می‌شود. همچنین به عنوان جایگزین برای کودهای شیمیایی می‌تواند باعث کاهش آلودگی محیط زیست شود.

از چه نوع کود حیوانی در کشاورزی باید استفاده شود؟

انواع کود حیوانی از جمله کود گاوی٫ کود گوسفندی٫ مرغی٫ شتری و…وجود دارد. بهترین نوع استفاده از کود حیوانی در حالت عمومی٫ استفاده از روش ترکیبی می‌باشد٫ به این صورت که ده واحد کود گاوی ، سه واحد کود گوسفندی، دو واحد کود مرغی و یک واحد کود اسب با هم ترکیب شوند و مورد استفاده قرار بگیرند.
از مزیت استفاده از این روش، غنی‌تر شدن هرچه بیشتر خاک می‌باشد. نکته‌ی قابل توجه این است که هر چه حیوان کوچکتر می‌شود مانند مرغ یا کفتر کود قوی‌تری خواهد داشت و هر چه حیوان بزرگتر باشد کود آن اصلاح‌کننده‌ی بهتری خواهد بود.

نکته‌ی قابل توجه  در فرآوری کود حیوانی این است که هر چه حیوان کوچکتر می‌شود مانند مرغ یا کفتر کود قوی‌تری خواهد داشت و هر چه حیوان بزرگتر باشد کود آن اصلاح‌کننده‌ی بهتری خواهد بود.

از مزایای کود دامی برای کمک به خواص فیزیکی خاک میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

•حفظ و نگهداری رطوبت خاک
• بالا رفتن قدرت جذب عناصر کودی
•غنی‌تر شدن خاک
•افزایش موجودات زنده‌ی داخل خاک و در نتیجه زنده شدن خاک
•نگهداری بیشتر آب و مواد غذایی درخاک‌های ماسه‌ای و سبک
• نرم‌تر شدن خاک و نفوذپذیری آن نسبت به آب در خاکهای رسی و سنگین
• افزایش مواد آلی موجود در خاک : میزان ایده آل موادآلی داخل خاک دو درصد است . کود حیوانی موادآلی نیم درصدی خاک ایران را به میزان ایده آل نزدیک می کند.

اشتباه رایج و بزرگ در مصرف کود حیوانی

رایج ترین اشتباه کشاورزان و باغداران در استفاده از کود حیوانی این است که تفاوتی میان کود حیوانی پوسیده و فراوری‌شده و کود حیوانی کهنه قائل نیستند. کود حیوانی که مدت طولانی انبار شده و در معرض نور خورشید قرار گرفته، از نظر عناصر کودی ضعیف شده است. همچنین سرشار از آلودگی و ناخالصی هایی مانند علف های هرز، قارچ و… است . بنابراین باید کود حیوانی باید حتما پوسیده و فراوری‌شده و به صورت تازه و ترکیبی استفاده شود.

انواع کودهای حیوانی و خصوصیات آنها

۱- کود حیوانی گاوی

کود گاوی کودی است که از فضولات و بقایای غذایی گاوها به دست می‌آید. این کود شامل مواد آلی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و مواد معدنی دیگر است که به عنوان منبع تغذیه برای گیاهان و محصولات کشاورزی استفاده می‌شود. استفاده از کود گاوی به عنوان یک منبع تغذیه طبیعی و قابل تجدید برای گیاهان، می‌تواند باعث افزایش بهره وری و کاهش هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی شود. همچنین، کود حیوانی گاوی شامل مقادیر زیادی از مواد آلی مانند هیومیک اسید و فولویک اسید است که به عنوان عامل‌هایی در بهبود ساختار خاک و افزایش تثبیت رطوبت در خاک می‌توانند مؤثر باشند. استفاده از کود گاوی همچنین می‌تواند به حفظ تعادل زیست محیطی کمک کند و باعث کاهش آلودگی زیست محیطی شود.

۲- کود حیوانی مرغی

کود حیوانی مرغی، کودی است که از پوست و پر مرغ‌های کشتار شده تهیه می‌شود. این کود نیز حاوی عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم است و به عنوان یک منبع غنی از مواد آلی و نیتروژن برای خاک بسیار خوب و مفید می باشد. همچنین، استفاده از این کود مرغی می‌تواند به عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی در کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد و به عنوان یک روش ارزان قیمت و بدون آسیب به محیط زیست برای حفظ و بهبود کیفیت خاک و افزایش عملکرد محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳-کود حیوانی گوسفندی

کود گوسفندی کودی است که از فضولات گوسفندان به دست می‌آید. این کود شامل مواد آلی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و مواد معدنی دیگر است که به عنوان منبع تغذیه برای گیاهان و محصولات کشاورزی استفاده می‌شود. استفاده از کود گوسفندی به عنوان یک منبع تغذیه طبیعی و قابل تجدید برای گیاهان موجب افزایش بهره وری و کاهش هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی می‌شود. همچنین، استفاده از کود حیوانی گوسفندی به جای کودهای شیمیایی می‌تواند باعث کاهش آلودگی زیست محیطی شود و به حفظ تعادل زیست محیطی کمک کند.

۴- کود حیوانی ماهی

کود ماهی به عنوان یک کود طبیعی، از بازده بالایی در کشاورزی برخوردار است. این نوع کود، برای افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی استفاده می‌شود. اصطلاحاً، کود ماهی به مواد آلی تولیدی از پوست و بافت‌های ماهیان تازه و سایر عوامل می‌گویند.

این نوع کود حاوی عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان، از جمله نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. همچنین، کود ماهی حاوی مقادیر بالایی از اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید است.به طور کلی، کود حیوانی ماهی می‌تواند به عنوان یک جایگزین طبیعی و پایدار برای کود شیمیایی در کشاورزی استفاده شود. تمامی انواع کود های حیوانی گفته شده را می توان در دسته بهترین کود حیوانی قرار داد و می توان از آن ها به عنوان منابعی ارزشمند از نظر تأمین مواد غذایی و تقویت باروری خاک به کار گرفت.

بهترین روش فرآوری و پوساندن کود حیوانی

ارزان‌ترین و راحت‌ترین روش فرآوری کودحیوانی، رساندن رطوبت آن کود به میزان چهل درصد می‌باشد. اگر روش ترکیبی به کار گرفته می‌شود باید کودها به خوبی با هم ترکیب شده و سپس میزان رطوبت آنها تنظیم شود. تست میزان درست رطوبت کود حیوانی به این صورت است که وقتی مقداری کود را در دست می‌گیریم دست خیس شود اما آب سرازیر نشود و کود در دست شکل بگیرد.
اگر کود خیلی خشک باشد باید با اضافه کردن آب به آن رطوبت آن را تنظیم کرد.
اگر کود بیش از حد مرطوب باشد باید با هم زدن کود میزان رطوبت آن را کاهش داد.
بعد از تنظیم میزان رطوبت کود ارتفاع توده‌ی کود را به یک ونیم تا دو متر، عرض آن را به حداکثر سه متر و طول آن را حداکثر به ده متر می‌رسانیم.
و در آخر، هفت مرتبه و هر مرتبه با فاصله‌ی زمانی هفت تا ده روز کود را باید مرتبا مخلوط کرد تا دمای آن به چهل تا پنجاه درجه برسد و موجودات مضر داخل کود مانند قارچ‌ها و علف‌های هرز و… از بین بروند. همچنین این کار کمک می‌کند اکسیژن کافی به داخل توده کود نفوذ کرده و به زنده ماندن موجودات مفید داخل آن کمک کند .
بعد از اتمام هفت مرتبه هم زدن به مدت دو هفته به کود استراحت می‌دهیم و سپس کود آماده‌ی استفاده و فراوری می‌باشد.

تهیه‌ی کود حیوانی به چهار عامل مهم نیاز دارد:

اکسیژن: با مخلوط کردن کود، اکسیژن مورد نیاز موجودات زنده داخل خاک تامین می‌شود.
رطوبت: میزان ایده‌آل رطوبت ۴۰ درصد است.
حرارت: دمای کود باید به ۵۰ درجه برسد، اما از این حد بیشتر نشود زیرا باعث مرگ موجودات مفید می شود.
موجودات مفید: وجود موجودات مفید در کود برای پوساندن ضروری است.

برای تهیه‌ی کود حیوانی هیچ نیازی به اضافه کردن ازت، گوگرد، زئولیت و انواع باکتری و قارچ نمی‌باشد. در صورت نیاز تنها می‌توان ده درصد وزن کود به آن کاه و کلش اضافه کرد تا نسبت C به N بهتر رعایت شود و خاک بهتر پوسیده و فرآوری شود.