آنالیز آب کشاورزی، آزمایش آب کشاورزی و تفسیر آب کشاورزی
یکی از مهم‌ترین پارامترهای بخش کشاورزی کمیت و کیفیت آب آبیاری می‌باشد. پس آنالیز آب کشاورزی نیز از مهم‌ترین کارهایی است که هر کشاورز بهتر است در برنامه کار خود داشته باشد.
بدون آگاهی از کیفیت آب آبیاری و پارامترهایی مثل شوری، پی‌اچ، بیکربنات آب آبیاری و غیره امکان انجام کشاورزی با استاندارد بالا و موفق وجود ندارد.
برهمین اساس توصیه می‌گردد برای موفقیت در کشاورزی اولین مورد که باید به آن توجه ویژه شود بحث کمیت و کیفیت آب آبیاری می‌باشد. تامین آب با کیفیت اثر مهمی در افزایش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی دارد.
آب با کیفیت در طولانی مدت روی خاک کشاورزی هم اثر مثبت گذاشته و به بهبود کیفیت خاک نیز کمک شایانی مینماید. پس میتوان گفت در بسیاری از موارد کیفیت آب آبیاری از خاک هم مهم‌تر می‌باشد.
بارها در بازدیدها مشاهده کردیم که باغدار بدون آگاهی از کیفیت آب آبیاری اقدام به احداث باغ نموده است و در آینده دچار مشکلات عدیده‌ای شده و حتی برخی باغ را از بین برده‌اند.
پس انجام آزمایش آب کشاورزی با توجه به کیفیت آب آبیاری برای ما روشن می‌کند که آیا احداث باغ ممکن است یا خیر؟
و اگر امکان احداث باغ وجود دارد با توجه به پارامترهای مختلف موجود در آب مثل شوری، پی اچ، بیکربنات آب آبیاری و غیره با مشورت با کارشناسان خبره نتیجه می‌گیریم که چه محصولی و چه رقمی در این آب نتیجه بهتری می‌دهد.
آب کشاورزی مانند آب آشامیدنی یک استاندارد ثابت و تعریف شده ندارد بلکه ممکن است یک محصول نسبت به شوری یا پی اچ آب حساس باشد اما یک محصول یا رقم دیگر نسبت به این موارد بسیار مقاومتر و متحمل‌تر باشد.
آزمایش آب آبیاری شامل پارامترهای شیمی و فلزات سنگین می‌باشد.
فلزات سنگین در آب کشاورزی
یکی از مهم‌ترین مشکلات در آزمایش آب کشاورزی، آلودگی آب کشاورزی به فاضلاب‌های صنعتی حاوی فلزات سـنگین می‌باشد.
فلزات سنگین خطرناک‌ترین آلاینده‌های شیمیایی هستند که مقدار کم آن‌ها در حد پی‌پی‌ام خطرناک و سرطان‌زا می‌باشد و همچنین پس از مدتی استفاده در کشاورزی باعث تخریب و آلودگی خاک شده و اثر منفی در عملکرد محصول کشاورزی ایجاد مینماید.
فعالیت‌های صنعتی باعث رها شدن عناصر سنگین به محیط زیست شده است که در اثر واکنش‌های شیمیایی، حرارت و فعالیت‌های میکروبی قابل تجزیه نیستند و خاصیت تجمع در بافت‌های زیستی را نیز دارند و همانطور که گفتیم خطر سرطان‌زایی را به همراه دارد.
آب‌های آلوده مانند پس آب‌های صنعتی دارای عناصر سمی مانند: کادمیوم، سرب و نیکل می‌باشند. به نحوی که غلظت این عناصر در آب فراوان است و برای گیاه ایجاد مسمومیت می‌کند.
حد مجاز عناصری مانند آلومینیوم، بریلیوم، سلنیوم و نیکل در آب بسیار کم است و اگر از این حد مجاز بیشتر شوند برای گیاه ایجاد مسمومیت می‌کنند.
میزان EC مجاز آب برای مصارف کشاورزی
یکی از پارامترهای مهم در آبیاری و کشاورزی، میزان هدایت الکتریکی یا EC آب است. با توجه به انواع خاک و گیاهان، هر گیاه واکنش متفاوتی به شوری آب دارد. از جدول زیر برای مشخص نمودن کیفیت آب استفاده می‌نمایند:
طبقه بندی آب کشاورزی از نظر هدایت الکتریکی (منبع نشریه ۵۳۵ سازمان برنامه)
هدایت الکتریکی بر حسب میکروزیمنس بر سانتی متر نام‌دسته توضیحات و ملاحظات
<700 غیر شور این آب‌ها در هر نوع بافت خاک برای آبیاری همه گیاهان قابل استفاده‌اند. در شرایط بارندگی کم، آبشویی زمستانه توصیه می‌شود.
۲۵۰۰-۷۰۰ کم شور در خاک‌های دارای بافت سبک و متوسط بی‌خطرند. در خاک‌های رسی، آبشویی نمک‌ها و زهکشی باید انجام شود.
۸۰۰۰-۲۵۰۰ لب شور در خاک‌های سبک با یک بار آبشویی زمستانه همراه باشد. در خاک‌های بافت متوسط و سنگین آبشویی نمک‌ها در هر نوبت آبیاری انجام شود و در این خاک‌ها برای محصولات حساس به شوری به کار نرود. در مرحله جوانه زنی، حتی‌المقدور از آب‌های غیر شور یا کم شور استفاده شود.
۱۲۰۰۰-۸۰۰۰ شور برای گیاهان حساس به شوری در هیچ خاکی به کار نرود. در همه خاک‌ها آبشویی نمک‌ها همراه با هر آبیاری انجام شود . در مرحله جوانه‌زنی از آب‌های غیر شور و کم شور استفاده شود. در همه موارد از کاربرد این آب‌ها در خاک‌هایی که زهکشی خوبی ندارند خودداری گردد.
۲۰۰۰۰-۱۲۰۰۰ خیلی شور فقط در موارد استثنایی (گیاهان یا ارقام مقاوم به شوری + خاک‌های سبک با زهکشی خوب) یا در شرایط اضطراری (خشکسالی) در دفعات کم استفاده از این آب‌ها مجاز است.
>20000 ابر شور غیرمجاز برای آبیاری.
پارامترهای مهم آزمایش آب کشاورزی
در بحث کشاورزی پارامترهایی برای آنالیز آب مهم می‌باشند که در ذیل به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
* اندازه گیری هدایت الکتریکی یا EC
* اندازه گیری نسبت جذب سدیم یا SAR
* اندازه گیری اسیدیته یا pH
* اندازه گیری بی کربنات
* اندازه گیری کلر
* اندازه گیری کلسیم
* اندازه گیری منیزیم
* اندازه گیری سدیم
* اندازه گیری بر
دیدگاه ها
ارسال دیدگاه