مگس میوه مدیترانه و راههای مبارزه با آن
مگس میوه مدیترانهای، Ceratitis capitata یکی از مخربترین آفات درختان میوه مباشد که امروزه میتواند خسارت بالایی به درختان میوه وارد کند. این افت دارای ۱۲ نسل می باشد که میتواند به طیف وسیعی از میوهها، سبزیها و آجیلها حمله میکند. محققان منشا این حشره را آمریکای جنوبی می دانند ولی با توجه سازگاری اکولوژیکی با آب و هوای منطقه غرب آسیا که موجب ازدیاد بیش از حد این حشره در این منطقه شده است با نام مگس میوه مدیترانه ای شناخته می شود. در این مقاله در سایت نارنج اسپادانا تلاش می شود آفت مگس میوه مدیترانه بخوبی معرفی شود و راهای مبارزه و درمان مگس مدیترانه معرفی شود.
چرخه زندگی مگس میوه مدیترانه
چرخه زندگی مگس میوه در تابستان ۲۸-۳۴ روز و در زمستان ۶۰-۱۱۵ روز طول میکشد. فعالیت این مگس در ماههای گرم سال افزایش بیشتری پیدا میکند. در این زمان حتما باید کنترل این حشره آغاز شود تا در اواخر فصل مشکلات عمده ایجاد نکند. هنگامیکه دما شروع به کاهش میکند، مگس میوه میتواند بهصورت تخم یا لارو در میوه یا بهصورت شفیره در زمین برای مدت طولانی زنده بماند. حشرات بالغ مگس میوه ممکن است دو تا سه ماه زنده بمانند و اغلب در شاخ و برگ درختان میوه، بهویژه مرکبات یافت میشوند. تا زمانی که میوه وجود داشته باشد، مگس میوه بیش از ۵۰ متر حرکت نخواهد کرد.
حشرات نر و ماده دز ریر برگ جفت گیری میکند و پس از جفت گیری مادهها به دنبال یک میوه رسیده مناسب میگردند. میوههای رسیده مناسب شامل انبه، مرکبات، انگور و میوههای هستهدار هستند. وقتی تعداد مگس میوه و رقابت زیاد است، یا اگر میوههای مناسب در دسترس نباشند، مادهها ممکن است میوههای نارس یا میوههای کمتر ارجح مانند زیتون و فلفل دلمهای را نیز آلوده کنند.
شکل شناسی مگس میوه مدیترانه
مگس های بالغ میوه مدیترانه ۴ تا ۵ میلی متر طول دارند و رنگ بدن انها به رنگ زرد با رگه های قهوه ای می باشد. حشرات بالغ نر دارای دو موی سیاه بلند با نوک لوزی شکل در پیشانی می باشند. قفسه سینه سفید کرمی تا زرد با لکه های سیاه و بخش های روشن تر آن پوشیده از موهای نرم است. بال شفاف با یه نوار زرد، قهوهای و سیاه رنگ، که نوار اول عریض، نوار دوم دراز و پهن و نوار سوم کوتاه تر است. شکم در نیمه قاعده ای دارای دو نوار عرضی باریک به رنگ روشن می باشد.
- حشره ماده دارای تخم ریز بلند در انتهای شکم است.
- تخم ها استوانه ای (باریک و به طول یک تا دو میلیمتر)، صاف، کمی خمیده و هنگام گذاشته شدن سفید براق و سپس مایل به زرد می شوند.
- لاروها معمولا کشیده، دوکی و کرمی شکل و بدون پا هستند. لارو کاملا رشد یافته ۸-۶ میلیمتر طول با بدنی سفید رنگ و یا به رنگ غذای خورده شده است. لارو مگس مدیترانه ای تا ۲۰ سانتی متر قادر به پرش است.
- شفیره استوانه ای تقریبا سه میلیمتر طول، چلیکی، در ابتدا سفید و سپس به رنگ قهوهای در می آید.
چرخه زندگی مگس میوه
چرخه زندگی مگس میوه مدیترانه به شرح زیر است:
- حشرات ماده در زیر پوست میوه تخم گذاری میکنند. تخم ها طی ۲ تا۴ روز تفریخ میشوند و لارو ها در داخل میوه ها تونل ایجاد میکنند.
- لاروهایی که درون میوه قرار دارند در هنگام خروج از میوه برای شفیره شدن یا هنگام باز کردن میوه قابل مشاهده هستند.
- لاروها ۶ تا ۱۱ روز از میوه ها تغذیه و سپس برای شفیره شدن بیرون آمده و روی زمین می افتند.
- حشرات بالغ معمولا ۶ تا ۱۱ روز بعد از شفیرگی ظاهر می شوند.
- بیشتر حشرات ماده ۶−۸ روز پس از ظاهر شدن آماده جفتگیری هستند و میتوانند تا ۲۲ تخم در روز بگذارند. حشرات بالغ میتوانند تا ۲ ماه زندگی کنند و معمولاً در طول زندگی حدود ۳۰۰ تخم میگذارند (البته تا ۸۰۰ عدد تخم نیز گزارش شده است).
مراحل زیستی مگس میوه
حشره بالغ: حشرات بالغ به طول ۳ تا ۵ سانتی متر و به رنگ قهوای مایل به زدر می باشند. بال ها دارای رگه های قهوای و نوک بال ها خال دار می باشد. وسط قفسه سینه دارای لکههای نامنظم سیاه و نقرهای است که به آن شکل موزاییکی میبخشد.
تخم
مگس میوه ماده ترجیح میدهد در میوههای نرم گوشتی مانند زردآلو، هلو، آلو و شلیل تخم بگذارد. پس از یافتن میزبان مناسب، از تخمگذار برای سوراخ کردن پوست میوه استفاده میکند. دستههایی از حداکثر ۳۰۰ تخم شفاف در این حفره قرار دارند. تخمها به سختی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده هستند و تخمگذاری آنها در تابستان ۲ تا ۴ روز و در زمستان ۱۹-۲۰ روز طول میکشد.
هنگامیکه تعداد مگس میوه زیاد است و رقابت بیشتر است، مادهها میزبانانی مانند زیتون را که کمتر ترجیح داده میشوند آلوده میکنند.
لارو (کرم)
تخمها طی دو تا چهار روز تفریخ شده و به لارو تبدیل میشوند. لاروها سفیدرنگ با سر صاف و نوکتیز هستند و حدوداً ۷-۸ میلیمتر طول دارند. این مرحله از چرخه زندگی بهراحتی قابلمشاهده است.
سه مرحله یا سن لاروی وجود دارد که در اولین سن، لاروها طول ۱ میلیمتر دارند و به سرعت در سن سوم به ۸ میلیمتر میرسند. لاروها از میوه تغذیه میکنند و باعث تجزیه آن میشوند. با رشد کامل (سن سوم)، لاروها تغذیه را متوقف کرده و میوه را ترک میکنند و برای شفیره شدن در خاک فرو میروند.
مرحله لارو در تابستان حدود ۱۴-۱۶ روز و در زمستان ۲۵-۴۵ روز طول میکشد.
شفیره
شفیرهها به یک کپسول کوچک قهوهای با طول ۴ میلیمتر شباهت دارند. در داخل شفیره، مگس میوه به آرامی به یک حشره بالغ تبدیل میشود. مرحله شفیرگی در تابستان ۱۲-۱۴ روز و در زمستان ۲۵-۵۰ روز طول میکشد.
خسارت مگس میوه مدیترانه ای
این مگس میوه تخم های خود را زیر پوست میوه و معمولا اطراف بخش هایی از پوست که قبلا شکسته شده می گذارد. سوراخ های تخمک گذاری حشره در پوست میوه تا حد زیادی باعث کاهش کیفیت میوه میشود. لارو آفت از گوشت میوه تغذیه نموده و کانال های ناشی از تغذیه باعث نفوذ عوامل پوسیدگی می شوند و در نتیجه میوه ها پوسیده، کپک زده و ریزش میکنند. مگس میوه مدیترانه ای در زمره ناقلین برخی عوامل بیماری زای گیاه از جمله پوسیدگی های میوه است.
مدیریت مگس میوه
برای کنترل افت مگس میوه باید از مدیریت تلفیفی استفاده نمود. بنابریان باید موارد زیر حتما رعایت شود.
رعایت بهداشت زراعی
در این روش باید بهداشتی زراعی باغ رعایت شود به گونه ای که میوه ای آلوده از سطح باغ جمع شده تا جلوی پیشرفت جمعیت گرفته و محل زمستان گذارنی این افت از بین برود.
طعمه مسموم
طعمهای با منبع پروتئین و حشرهکش را ترکیب کنید. مگسهای میوه نر و ماده هر دو جذب منبع پروتئین میشوند. طعمه را میتوان فقط در چند نقطه از یک مزرعه یا باغ قرار داد و مگسها به این نقاط جذب میشوند. طعمه مسموم بهطور انتخابی مگسهای میوه را هدف قرار داده و بسیاری از حشرات مفید را حفظ میکند.
استفاده از تله
طیف گستردهای از تلهها برای مگس میوه موجود است. تلههای مخصوص مگس میوه معمولاً از یک ماده فریبنده و عامل از بین برنده تشکیل شدهاند. متداولترین تلههای مگس میوه شامل فرمونهای مصنوعی هستند که فرمونهای مگس میوه را تقلید میکنند. مگس میوه نر به سمت این تلهها جذب میشود. تلههای مبتنی بر مواد غذایی نیز موجود هستند که به روش مشابه با طعمه مسموم کار میکنند. اینها مگسهای میوه نر و ماده را به سمت خود جلب میکنند. جهت کنترل مؤثر تراکم صحیح تلهها باید رعایت شود.
استفاده از حشرات عقیم
روش حشرات عقیم (SIT) شامل آزادسازی تعداد زیادی از حشرات نرعقیم در جمعیت مگسهای میوه است. نرهای عقیم در جمعیت مگس میوه با مادهها جفتگیری میکنند و درنتیجه تخمهای نابارور تولید میشود. این منجر به کاهش سریع جمعیت مگس میوه میشود.
کنترل زراعی
قرار دادن پوشش اطراف میوه یکی از مؤثرترین تکنیکهای کنترلکننده مگس میوه است. این روش بیشتر برای باغهای کوچک و خانگی مناسب است. پیچیدن میوه در روزنامه، کیسه کاغذی یا پارچه یک مانع فیزیکی ساده برای تخمگذاری ایجاد میکند. برای مؤثر بودن این روش، پوشش باید قبل از حمله مگس میوه، اعمال شود.
کنترل شیمیایی
نتایج تحقیقات نشان داده مبارزه شیمیایی به صورت محلول پاشی سم، در محافظت از محصول در برابر خسارت مگس میوه بطور کامل موثر نبوده، چرا که مگس میوه برای تخم گذاری فقط چند دقیقه زمان لازم داشته و باقیمانده آفت کش، حشره بالغ مگس را در این بازه زمانی نمی کشد. لذا، استفاده از جلب کننده های پروتئینی مایع در محلول پاشی ها، موثرترین روش توصیه شده برای کنترل جمعیت های مگس میوه در مجاورت محصول است.
- طعمه پاشی
– محلول پاشی طعمه مسموم حاوی جلب کننده غذایی (پروتئین هیدرولیزات) برای کشتن مگس بالغ است.
– چنانچه طعمه پاشی زودهنگام شروع شده و بطور مستمر در باغ انجام گیرد، موثرترین روش کنترل مگس است.
– طعمه پاشی، هر دو جنس (به ویژه ماده) مگس های بالغ را به تغذیه از طعمه مسموم ته نشین شده ترغیب کرده و میکشد. - محلولپاشی پوششی
در حال حاضر، شکار انبوه، طعمه پاشی و بهداشت باغ، بعنوان اساس کنترل مگس میوه در باغات تجاری توصیه میشود چراکه این روش، کل جمعیت مگس را سرکوب میکند. بنابراین، اگر میوه به طور مداوم تخم ریزی می شود، در وهله اول و به منظور سرکوب کردن جمعیت مگس در کانونهای طغیانی، باید در برنامه طعمه پاشی و بهداشت باغ تجدید نظر شود.
مشاوره تخصصی کشاورزی با کارشناسان نارنج اسپادانا
کشاورزان عزیز که با آفت مگس میوه مدیترانه روبرو می شوند و برای پیشگیری، مبارزه و توصیه سم برای این آفت می توانید بصورت تلفنی از مشاوران داروخانه کشاورزی نارنج اسپادانا تماس بگیرید. مشاوران نارنج اسپادانا تا رسیدن به نتیجه مطلوب در کنار شما هستند. برای مشاوره با کاشناسان نارنج اسپادانا می توانید با شماره های تماس زیر، البته به غیر از روزهای تعطیل) تماس بگیرید و مشکلات خود در زمینه کشاورزی و باغداری را مطرح کنید.
دیدگاه ها
ارسال دیدگاه