در مقاله ها
اصول بهداشت باغات
رعایت بهداشت باغات یکی از اصول مهم باغبانی است که باید در طول دوره ی رشد گیاهان به خوبی رعایت شود. گیاهان نیز مانند هر جاندار دیگری به شدت تحت تاثیر بهداشت محیط قرار میگیرند پس رعایت بهداشت زراعی باغات میتواند روی کیفیت محصولات تاثیر مستقیم و غیر مستقیم داشته باشد.
بهداشت باغ چیست؟
به هرگونه عملیاتی که توسط باغدار به منظور ایجاد نظم و ترتیب انجام میشود که در نهایت باعث حفظ سلامت باغات و جلوگیری از حضور آفات و بیماری ها در باغ میشود را بهداشت زراعی میگویند.
رعایت بهداشت باغ باعث میشود که دوره زندگی آفات و بیماری ها کوتاه شود یا از ورود آن ها با باغ جلوگیری شود. مدیریت بقایای گیاهی،ضد عفونی ابزار آلات،مبارزه با علف های هرز،سمپاشی اصولی،مدیریت نیروهای انسانی و مدیریت خارج از باغ از جمله موارد مهم در رعایت بهداشت باغ میباشند.
اهمیت رعایت بهداشت در باغ:
با توجه به هدفی که رعایت بهداشت در باغ دنبال می کند به راحتی می توانید به اهمیت رعایت بهداشت در باغ پی ببرید، در واقع در صورت رعایت بهداشت در باغ می توانید بخش بزرگی از خسارت احتمالی آفات و بیماریها را از بین برده و در کنترل آنها نیز در طول فصول مختلف سال موفق تر عمل کنید.
در نظر داشته باشید که هجوم اولیه ی آفات و بیماریها و همینطور قدرت انتقال آنها می تواند بیانگر قدرت این عوامل برای ایجاد خسارت در طول فصل رویش باشد، بنابراین هر اقدامی مانند بهداشت در باغ که بتواند به کاهش این تواناییها کمک کند می تواند به کنترل آفات و بیماریها کمک کرده و هزینه ی کنترل را نیز پایین تر خواهید آورد.
اقدامات لازم برای رعایت بهداشت زراعی باغات
در زیر اقدامات لازم برای رعایت بهداشت باغ بصورت مختصر گفته می شود:
۱٫قرنطینه باغ
در زمان قرنطینه باغ باید از ورود هرگونه مواد گیاهی، خاک، کود، نهاده و ادوات آلوده به زمین جلوگیری شود. اگر در باغات از ادوات مشترک استفاده میشود این ادوات بایستی قبل از ورود به‌خوبی ضدعفونی شده و سپس مورد استفاده قرار بگیرند.
در صورت نیاز به واکاری نهال و یا ورود خاک و کود دامی نیز بایستی دقت شود که این موارد سالم، عاری از بیماری و حشرات آفت و نیز بذور علف هرز باشند. به‌طورکلی بایستی بین فضای باغ و فضای بیرون از باغ مرزبندی مشخص (ولو ذهنی) وجود داشته باشد و باغدار همانند یک مرزبان ورودی‌های باغ را از نظر وارد شدن مواد آلوده و مشکوک بررسی کند.
۲٫ ضدعفونی ابزار آلات در بهداشت باغ:
وقتی که ما با یک قیچی باغبانی درخت آلوده را هرس میکنیم اگر با همان قیچی سراغ درخت بعدی که سالم است برویم اینکار موجب آلوده شدن درخت بعدی به بیماری میشود. در واقع موجب گسترش پیدا کردن بیماری میشویم. بهترین راهکار این است که بعد از هرگونه عملیات بر روی درختان قبل از اینکه سراغ درخت بعدی برویم حتما ابزار آلات خودمان را با استفاده از وایتکس یا آب ژاول ضد عفونی کنیم. جلوگیری از گسترش بیماری به مرور موجب از بین رفتن بیماری و در نتیجه برداشت محصول بهتر میشود.
۳٫ مبارزه با علف‌های هرز
علف‌های هرز در باغات یک تهدید جدی محسوب می‌شوند. علاوه بر این که این علف‌ها محل مناسبی برای رشد و یا زمستان‌گذرانی عوامل بیماری‌زا و آفات هستند، می‌توانند با افزایش رطوبت هوا در باغات سبب بروز بیماری‌های قارچی و باکتریایی متعدد شوند. همچنین این گیاهان با ایجاد رقابت بین ریشه‌های خود و ریشه‌های محصول باغی سبب ضعف عمومی در درختان می‌شوند.
برخی علف‌های هرز میزبان واسط برخی بیمارگرها و یا میزبان ترجیحی آنها هستند که همین عامل باعث بروز شدیدتر بیماری و یا آفت در سطح باغ میشود. زدودن علف‌های هرز و نیز جلوگیری از رویش مجدد آنها از اصول رعایت بهداشت در باغات است.
۴٫مدیریت بقایای گیاهی
بقایای گیاهی نیز همانند علف‌های هرز میتواند جولانگاه آفات و بیماری‌های گوناگون باشد. منظور از بقایای گیاهی کلیه مواردی است که از درختان در باغ به‌جای می‌ماند. بقایای هرس شاخه‌ها، برگ‌های ریخته شده بر زمین، میوه‌های برداشت نشده و یا ریخته شده، درختان شکسته شده و یا حتی کنده‌های بزرگی که به‌عنوان هیزم در باغات استفاده می‌شوند می‌توانند برای بهداشت باغ خطرآفرین باشد.
تمامی بقایای گیاهی بایستی در باغات معدوم شوند. معدوم کردن این بقایا به دو شیوه سوزاندن و یا دفن عمیق امکان‌پذیر است؛ بنابراین هرگز بقایای گیاهی را در محیط باغ دپو نکنید و منتظر پوسیده شدن آنها نباشید.
گاهاً تلنبار کردن بقایای گیاهی سبب جلب آفات از باغات مجاور شده و یا ممکن است محل مناسبی برای پنهان شدن جوندگان و یا خزندگان مضر برای باغ و زادوولد آنها باشد.
۵٫ سمپاشی اصولی و دوره‌ای:
توجه به زمان بروز و ظهور آفات و بیماریها باعث میشود که قبل از حضور آنها در باغات مبارزه آغاز شده و کمترین آسیب متوجه محصولات باغی شود. استفاده از سموم مؤثر به‌صورت دوره‌ای باعث میشود که جمعیت عامل زیان‌آور دائماً در زیر آستانه اقتصادی زیان‌بار قرار گرفته و علاوه بر کاهش هزینه‌های استفاده از سموم، آسیب کمتری به درختان نیز وارد شود. مبارزه به موقه با آفات موجب برداشت بیشتر و با کیفیت تر محصول مشود.
۶٫ مدیریت آب و آبیاری
توجه به بهداشت منابع آبی مورداستفاده در باغ به‌خصوص از منظر میکروبی از اهمیت بالایی برخوردار است. توجه به منبع آبی به‌خصوص در شرایطی که منبع تغذیه آب باغ دچار تغییر شده باشد از نکات مهم این موضوع است.
منابع آبی نباید از باغات دچار مشکل عبور کرده و یا احیاناً آلوده به فاضلاب صنعتی و خانگی باشد. میزان شوری و اسیدیته و نیز عناصر سنگین آب نیز در موضوع بهداشت باغ اهمیت دارد. یک آب آلوده میتواند به‌سرعت خاک حاصلخیز را بی‌کیفیت و غیر بارور کند. نحوه آبیاری و تصحیح آن نیز اهمیت زیادی دارد.
معمولاً آبیاری به روش‌های غرقابی سبب ایجاد پوسیدگی‌های ریشه و آبیاری‌های بارانی با بالابردن رطوبت سطح باغ سبب تشدید بیماریها و آفات گوناگون میشود. انجام یخ آب زمستانه نیز یکی دیگر از راهکارهای مدیریت آب از منظر بهداشت باغی است.
۷٫ مدیریت خاک و خاک‌ورزی
رسیدگی مداوم به خاک نه‌تنها سبب افزایش حاصلخیزی آن میشود بلکه شرایط رشدی گیاه را هم مناسب‌تر می‌کند. انجام عملیات سالیانه خاک‌ورزی بسته به نوع، بافت و ساختمان خاک کمک می‌کند تا بستر مناسب‌تری برای ریشه‌های گیاهان محیا گردد.
سبک‌سازی و پوک کردن خاک سبب میشود تا راندمان آبیاری بهبود یابد و زهکش آب با کیفیت بهتری انجام شود و در نتیجه میزان آسیب پاتوژن‌های ریشه‌ای نیز کاهش یابد.
شخم‌های نیمه‌عمیق و سطحی این سبب ازبین‌رفتن ساختارهای زمستان گذران حشرات و به روی خاک آمدن آنها نیز میشود که خود این موضوع تأثیر زیادی روی کاهش جمعیت آفات دارد.
۸٫ مدیریت نیروهای انسانی و ادوات در بهداشت باغ:
آموزش نیروهای مورد استفاده در باغات میتواند نقش مهمی در رعایت بهداشت باغ داشته باشد. توجیه نیروها برای واردکردن کمترین آسیب به درختان، استفاده از ادوات ضدعفونی شده و ورود پرسنل با لباس مخصوص کار در باغ کمک زیادی می‌کند تا میزان بیماری و آفت در باغ کاهش یابد.
این موضوع به‌خصوص در مورد هرس کاران و پیوندزن‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. اصل بر این است که ادوات برنده‌ای که بر روی یک درخت استفاده میشود تنها پس از ضدعفونی کامل در درخت بعدی استعمال شود. همچنین پوشاندن زخم‌ها با چسب هرس، رنگ باغبانی و یا نایلون پیوند توسط کارگران نیز اهمیت فراوانی دارد.
۹٫ اصول تغذیه مناسب
گیاهانی که از نظر تغذیه‌ای غنی باشند معمولاً کمتر دچار بیماری و آفت شده و همچنین راندمان بالاتری دارند؛ بنابراین یکی از اصول رعایت بهداشت باغات توجه به این موضوع است.
استفاده از کودهای مؤثر، در میزان مشخص و کارشناسی شده و یا استفاده از کودهای آلی فاقد آلودگی، آفت و علف هرز اولین قدم در انجام تغذیه مناسب در جهت بهبود بهداشت باغی است.
۱۰٫ مدیریت خارج از باغ:
تمامی مواردی که در بالا ذکر شد مواردی است که در داخل باغ قابل انجام است. اما اگر باغات همسایه شما هر یک از این موارد را رعایت نکنند می‌توانند به‌سادگی سبب هدررفتن زحمات شما در باغ شوند. در واقع اجرای یک سیستم یکپارچه بین باغات همسایه به خصوص در شرایطی که دارای درختان تحت کشت یکسان هستند تضمین‌کننده رعایت بهداشت در تک تک باغات است.
در مبحث بهداشت باغی بایستی به موضوع کلان‌تر از یک باغ مشخص فکر و بحث کرد. اگر اطراف باغ محصولات غیرمرتبط با باغ و یا زمین‌های خالی نیز وجود دارد، بازهم باید به نوع محصولات توجه کرد. به طور مثال در باغات زرشکی که اطراف مزارع گندم بنا شده‌اند می‌توان بیماری زنگ را به‌صورت مشترک مشاهده کرد و یا علف‌های هرزی که در اطراف باغات روییده‌اند و یا مرداب‌هایی که به هر طریق تجمع آب را دارند میتواند منبع مناسبی برای تجمع و تکثیر آفات و بیماری‌های گوناگون باشند؛ بنابراین مدیریت اطراف باغ نیز در موضوع بهداشت باغی با اهمیت است.
مشاوره با کارشناسان کشاورزی نارنج اسپادانا
کشاورزان عزیز که در مورد بهداشت باغ خود اطلاعات بیشتری می خواهند و برای خرید سموم خود نیاز به مشاوره دارند، می توانید بصورت تلفنی از مشاوران داروخانه کشاورزی نارنج اسپادانا تماس بگیرید. مشاوران نارنج اسپادانا تا رسیدن به نتیجه مطلوب در کنار شما هستند. برای مشاوره با کاشناسان نارنج اسپادانا می توانید با شماره های تماس زیر، البته به غیر از روزهای تعطیل) تماس بگیرید و مشکلات خود در زمینه کشاورزی و باغداری را مطرح کنید.
دیدگاه ها
ارسال دیدگاه