در مقاله ها
نقش کود آهن در کشاورزی و اهمیت آن
کود آهن از جمله عناصر ضروری برای رشد و تولید مثل گیاهان بوده، بنابراین برای بقای آنها لازم است. بازده و ساختار دستگاه فتوسنتزی به شدت وابسته به آهن است و اگر آهن به مقدار کافی و قابل جذب، در دسترس گیاه نباشد تولید کلروفیل در برگ کاهش می یابد. آهن در سیستم آنزیمی (کاتالا پراکسیدازها و …) و در متابولیسم گیاه نقش بسیار مهمی دارد.در این مقاله از سایت نارنج اسپادانا در مورد نقش کود آهن در کشاورزی توضیحاتی داده می شود.
نقش کود آهن در فرآیند های زیستی گیاهان چیست
کود آهن برای گیاهان بسیار حیاتی است و در عددی از فرآیندهای زیستی و فیزیولوژیکی گیاهان تاثیرگذار است. در زیر، نقش آهن در کشاورزی و رشد گیاهان را به‌صورت دقیق تر مورد بررسی قرار می‌دهیم:
- فعالیت در رشد و توسعه سلول‌ها: آهن در ساختار سلول‌ها حضور دارد و در تقسیم و تکثیر سلول‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. این فرایند برای رشد و توسعه گیاهان بسیار حیاتی است.
- فعالیت در فتوسنتز: آهن جزء برخی از پروتئین‌ها و آنزیم‌هایی است که در فرآیند فتوسنتز و تبدیل انرژی نوری به انرژی شیمیایی نقش دارند. این فرآیند باعث تولید گلوکز و سایر ترکیبات آلی در گیاهان میشود.
تشکیل کلروفیل: کلروفیل، پیگمنت مسئول برای جذب نور خورشید و انجام فتوسنتز در گیاهان، از آهن تشکیل شده است.
به گیاهان اجازه می‌دهد انرژی نور خورشید را به انرژی شیمیایی تبدیل کنند.
- انتقال الکترون: آهن در فرآیند انتقال الکترون در سلول‌های گیاهی نقش دارد. این فرآیند برای ترکیبات شیمیایی و انتقال الکترون در سلول‌ها ضروری است.
- پیشگیری از کمبود آهن: کمبود آهن در گیاهان می‌تواند منجر به اختلالات در رشد، کاهش فعالیت فتوسنتز، و کاهش تولید محصولات باشد. افزودن آهن به خاک یا استفاده از کودهای کشاورزی حاوی آهن می‌تواند به پیشگیری و درمان کمبود این عنصر کمک کند.
منابع تامین کننده اهن شامل موارد زیر می باشند:
- کود سولفات آهن
- کود کلات آهن مخصوص آبیاری
- کود کلات آهن مخصوص محلولپاشی
در بین سه فرم کودی آهن که به آن اشاره شد سولفات آهن به دلیل قیمت مناسب و اثرگذاری روی اصلاح خاک به دلیل دارا بودن فرم سولفات که منجر به کاهش پی‌اچ خاک و کاهش اثرات منفی بیکربنات آب آبیاری و آهک خاک می‌گردد، توصیه میشود.
سولفات آهن در گریدهای، صنعتی، خوراکی و کشاورزی استفاده میشود و کاربردهای آن در تولید سیمان، چرم‌سازی، کشاورزی، تولید دارو، رنگ کننده خوراکی و محصولات مراقبت از گیاه است.
دلیل اهمیت بالای عنصر کودی آهن برای رشد گیاهان چیست؟
آهن یکی از عناصر ضروری برای رشد همه گیاهان میباشد که باعث تشکیل کلروفیل و بالا بردن سبزینگی گیاه و افزایش رشد و گلدهی و باردهی محصول میشود.
در صورت کمبود آن کلروفیل به مقدار کافی در سلول‌های برگ ایجاد نمی‌شود و برگ‌ها رنگ پریده به نظر می‌‌آیند. البته بجز رگبرگ‌ها، کل سطح برگ زرد رنگ میشود و ابتدا این علائم در برگ‌های جوان و قسمت بالای ساقه مشاهده میشود و به تدریج کل گیاه را در بر می‌گیرد.
عوامل تشدید کننده کمبود آهن:
آهکی بودن خاک‌ها، پی اچ بالا، ماده آلی کم و بیکربنات زیاد در آب آبیاری از عواملی هستند که قابلیت استفاده این عنصر را برای گیاهان محدود کرده و خسارات جبران‌ناپذیری را بر میزان تولید و کیفیت محصولات وارد می‌نماید. علائم و عوارض ناشی از کمبود این عنصر در اکثر نقاط ایران و در اغلب محصولات به فراوانی به چشم می‌‌خورد.
عنصر آهن به صورت فرو (Fe+2) توسط گیاه جذب میشود. با وجود اینکه این عنصر در خاک فراوان است علائم کمبود آن به وفور گزارش شده است.
در خاکهای اسیدی و قلیایی این کمبود به علت فقدان آهن محلول بروز می‌نماید. علاوه بر این، مقدار بیش از حد عناصر دیگری مانند منگنز، فسفر، مس، روی و نیکل در خاک ممکن است منجر به کمبود آهن گردد.
نکته مهم: در بسیاری از باغات و مزارع به دلیل شناخت و توجه کشاورزان به آهن شاهد بیش‌بود آهن هستیم که منجر به کاهش جذب عناصری مانند مس و منگنز می‌گردد.
در نتیجه به افزایش بیماری‌های گیاهی مثل شانکر باکتریایی، گموز، بوته میری و چند بیماری دیگر می‌انجامد. پس همانطور که در انتهای این مقاله توصیه شده است مصرف کودهای حاوی آهن باید بر اساس آنالیز خاک و برگ و با مشورت کارشناس انجام گیرد چرا که مسمومیت آهن هم مثل کمبود آهن خسارت زا بوده و چه بسا خطرناک‌تر است.
علایم کمبود آهن در گیاهان به جه صورت ظاهر میشود؟
کلروسیس بخشی از اولین و اصلی‌ترین علائم کمبود آهن در گیاهان است. کلروسیس روندی است که در آن برگ گیاه زردتر از حالت عادی خواهد شد. عموما برگ‌هایی که جوان‌تر هستند به این مشکل دچار می‌شوند و برگ‌های قدیمی‌تر تا مدتی در امان خواهند بود. در کنار رنگ زرد، شاهد رگه‌هایی از رنگ سبز خیلی تیره خواهید بود. همه چیز شبیه به یک سری رگ عنکبوتی خواهد شد.
در برخی موارد هم اگر اوضاع خیلی بد باشد، کل گیاه زرد یا سفید خواهد شد و کناره‌های برگ به خاطر مرگ سلول‌ها از بین می‌روند و قهوه‌ای رنگ خواهند شد که به وجود آمدن این مشکل از دیگر علائم کمبود آهن در گیاهان میباشد. توجه کنید که شاید یک شاخه از گیاه کمبود آهن داشته باشد و شاخه دیگر کاملا حالتی عادی را تجربه کند.
عمده‌ترین دلیل کمبود آهن میزان بالای بیکربنات در خاک میباشد. اغلب خاکهای ایران دارای میزان قابل توجهی آهک هستند که ریشه گیاه با ایجاد شرایط ویژه ای حالت قلیایی اطراف را می‌کاهد و آهن مورد نیاز خود را جذب می‌کند.
بنابراین هر عاملی که حالت تعادل و تهویه خاک را کاهش دهد باعث افزایش میزان دی اکسید کربن در خاک میشود که در نتیجه منجر به کاهش جذب آهن میشود.
مزایای استفاده از سولفات آهن
استفاده از سولفات آهن کشاورزی سبب میشود که زردی برگ‌ها از بین برود و به این ترتیب کلروفیل افزایش می‌یابد. این محصول در فتوسنتز گیاهان بسیار مهم است.
با استفاده از سولفات آهن کشاورزی شاهد گلدهی و باردهی بیشتر گیاهان هستیم و به نوعی رنگ پریدگی به حداقل می‌رسد. در نظر داشته باشید که این محصول در زمین‌های کشاورزی و باغات استفاده میشود.
همینطور می‌تواند یک پایه اصلی برای کودهای شیمیایی باشد یکی از روال‌های ایمنی که برای سولفات آهن کشاورزی باید رعایت شود حریق است. در واقع این محصول سبب تولید گاز سمی در زمان حریق دارد و در استفاده از ان باید از چشم و پوست حفاظت صورت بگیرد.
کاربرد آسان سولفات آهن کشاورزی است، سولفات آهن کشاورزی اغلب محلول در آب است و به سادگی می‌توان آن را در سیستم‌های آبیاری و یا به صورت محلول پاشی مصرف نمود.
مهم‌ترین و بهترین منابع آهن برای باغ‌های میوه و زمین‌های زراعی کلات آهن و سولفات آهن است. معمولا قیمت کلات آهن خیلی بالاتر از سولفات آهن میباشد و بر همین اساس جز در موارد خاص توصیه نمی‌شود.
موارد و میزان مصرف عنصر کودی آهن
عنصر کودی آهن در موارد زیادی و به اشکال متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این موارد را در ادامه می‌بینیم:
مصرف خاکی
در مصرف خاکی می توان مقدار ۲۰۰ تا ۵۰۰ گرم سولفات آهن را مخلوط با مواد آلی و در چالکود برای هر درخت بارور در نظر گرفت. برای باغ‌های پرتراکم و درختان کمتر از ۱۰ سال، نصف مقادیر فوق مناسب میباشد.
مصرف کود آبیاری
با توجه به حلالیت خوب سولفات آهن استفاده از آن به صورت آبکود در طول فصل برای تامین آهن مورد نیاز گیاه موثر است.
مصرف محلول پاشی
برای رفع کلروز ناشی از آهک فعال در خاک، محلولپاشی سولفات آهن به تعداد دو یا چند بار در طول فصل رشد توصیه می‌گردد.
در درختان میوه اولین محلول پاشی چهار هفته پس از گلدهی و دومین محلول پاشی سه هفته پس از اولین محلول پاشی صورت می‌گیرد. محلولپاشی سولفات آهن با مقدار سه در هزار برای رفع کمبود مؤثر است.
مشاوره با کارشناسان کشاورزی نارنج اسپادانا
کشاورزان عزیز که کسب طلاعات بیشتری در مورد کود آهن با کارشناسان نارنج اسپادانا تماس بگیرید. و برای خرید سموم خود می توانید بصورت تلفنی از مشاوران داروخانه کشاورزی نارنج اسپادانا تماس بگیرید. مشاوران نارنج اسپادانا تا رسیدن به نتیجه مطلوب در کنار شما هستند. برای مشاوره با کاشناسان نارنج اسپادانا می توانید با شماره های تماس زیر، البته به غیر از روزهای تعطیل) تماس بگیرید و مشکلات خود در زمینه کشاورزی و باغداری را مطرح کنید.
دیدگاه ها
ارسال دیدگاه