در مقاله ها
زنجره مو و راههای مبارزه با آن
آفت زنجره مو یا جیرجیرک دشتی (Psalmocharias alhageos Kol) از مهم‌ترین آفت باغ‌های انگور به شمار می آید. این آفت همچنین به باغ‌های گلابی، انار، به، هلو، سپیدار، ازگیل صدمات زیادی وارد میکند. زنجره مو یکی از آفات مهم انگور می باشد، که از دیر باز در ایران شیوع داشته است. خسارت آن در برخی مناطق موکاری به ۸۵ تا۹۰ درصد می رسد. خسارت عمده این افت، توسط پوره ها با مکیدن طولانی مدت شیره گیاهی از ریشه و خسارت حشرات ماده بالغ از طریق ایجاد شکاف و تخمریزی در داخل شاخه های یکساله است. زنجره معمولا روی شاخه های جوان که در بهار سبز می شود و و شاخه های دوساله تخم ریزی میکند . خوشه های انگور که بین فاصله تخم ریزی تا انتهای شاخه واقع باشند کوچک مانده و بزرگ نمی شوند ولی رسیدن آنها مثل خوشه های سالم است. حداکثر خسارت زنجره مو مربوط به لارو ها و بویژه لاروهای سن آخر حشره است. در این مقاله با ما همراه باشید تا به شناخت و روش های مبارزه با آفت زنجره مو بپردازیم.
زیست شناسی آفت زنجره انگور
آفت زنجره انگور دارای سه مرحله مرحله زیستی (حشره کامل، پوره و تخم) می‌باشد. این آفت دارای ۵ سن پوره‌گی است و هر ۴ تا ۸ سال یکبار چرخه زندگی خود را کامل میکند. پوره سن یک به رنگ صورتی با چشم‌های قرمز بطول ۱٫۸ تا ۳ میلیمتر، پوره سن دوم به رنگ سفید فاقد چشم و بطول ۸ میلیمتر، پوره سن سوم به رنگ سفید و بجای چشم دو برجستگی در طرفین سر دارد. محل اتصال سینه به شکم خمیده و طول حشره ۱۵ میلیمتر، پوره سن چهارم به رنگ کرم با چشم‌های قهوه‌ای و بطول ۲۳ تا ۲۸ میلیمتر و جوانه‌های بال آن مشخص است، پوره سن پنجم به رنگ سبز کم رنگ با چشم‌های قرمز و بطول ۲۳ تا ۲۸ میلیمتر است. حشره ماده تخم‌های خود را بصورت دو ردیف در زیر پوست و شاخه قرار می‌دهد و روی آنها را با ترشحات سفید رنگ بدن خود می‌پوشاند. حشرات ماده تخم ریزی بر روی درختان پرشاخ و برگ را به درختان کم شاخ و برگ و ضعیف ترجیح می‌دهند. طول دوره جنینی حدود ۳۰ روز است که پس از آن پوره سن یک ظاهر شده و از روی شاخه به روی خاک می‌افتد. پوره سن یک به سرعت خود را از لابلای خاک به ریشه گیاهان رسانده و از شیره آن ها تغذیه می‌کنند که باعث ضعیف و خشک شدن درختان می‌شوند. پس از تکمیل سنین پورگی (۱ ،۲ ،۳ ،۴) ، پوره های سن ۵ از خاک خارج شده و سپس به درخت یا کلوخه ها چسبیده و حشره کامل در مدت ۱ تا ۲ ساعت از جلد خارج می‌شود. پوره سن یک و دو مستقیماً به ریشه‌های فرعی گیاه چسبیده و فاقد لانه و محفظه هستند، در حالیکه پوره‌های سن ۳، ۴ و ۵ در اطراف ریشه و محل فعالیت خود لانه گلی ساخته و در آن به تغذیه از شیره گیاهی می‌پردازند.
علائم ظاهری خسارت زنجره مو
از جمله علائم ظاهری خسارت زنجره انگور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش ارتفاع گیاه، اندازه و زردی برگ‌ها
- کاهش اندازه و تعداد خوشه‌ها و حبه‌‌های انگور
- خشکیدگی و شکسته شدن سر شاخه‌ها
- وجود برآمدگی ها بر روی سرشاخه‌ها بر ار تخم ریزی حشره
- وجود سوراخ هایی درخاک پای درخت
- به گوش رسیدن سر و صدای زیاد در باغ که نشان از وجود آفت و آلودگی است.
پیشگیری و مدیریت آفت
در مدیریت آفت، ابتدا باید روی حذف حشرات کامل متمرکز شد. اگر در طی دو هفته مرحله زندگی حشرات بالغ نتوان عملیات پیشگیری و کنترل را انجام داد، وارد مراحل بعدی یعنی جلوگیری از تخمریزی، جلوگیری از ورود پوره‌ها به خاک و در نهایت کاهش و یا حذف جمعیت پوره‌های درون خاک می‌شود. یکی از اقداماتی که می‌تواند در مقابله با این آفت به باغ‌داران کمک کند، مدیریت صحیح باغ در فصل داشت و برداشت است که این مدیریت صحیح نیز در گرو افزایش آگاهی کشاورزان است.
کنترل زراعی آفت زنجره مو
کنترل زراعی آفت زنجره مو یکی از دل مشغولی های زیاد کشاورزان است. برای کنترل زنجر مو راه های متعدد ای است. در این قسمت از مقاله تلاش می شود روش های کنترل آفت زنجره مو بیان و تشریح شود. پیشنهاد می شود به دقت این روش های کنترل این آفت را مطالعه کنید و در صورت ایجاد پرسش در ذهنتان با کارشناسان نارنج اسپادانا تماس بگیرید. از راههای زیر می‌توان به منظور کنترل زراعی آفت استفاده کرد.
آماده‌سازی بستر مناسب کشت
خاک‌های سبک و شنی ، آب و کود را در سطح خاک نگه نمی‌دارند لذا ریشه های سطحی در سطح خاک ایجاد نمی‌شوند در نتیجه دسترسی پوره‌ها به ریشه دیرتر صورت می‌گیرد و تلفات طبیعی زیادتری به آنها وارد می‌شود. این خاک‌ها برای ایجاد دالان خروجی توسط پوره‌های سن ۵ و همچنین تهیه لانه تغذیه ای برای پوره‌های سن ۳ به بعد نامناسب بوده و دالان سازی توسط پوره‌های آفت در این خاک‌ها به سختی انجام می‌شود. از طرفی در این خاک‌ها شکاف‌های عمیق تا سطح ریشه دیده نمیشود، در نتیجه پوره‌ها به راحتی نمی‌توانند خود را به ریشه رسانده و روی آنها مستقر می‌شوند.
پیوند واریته‌های مرغوب روی پایه‌های مقاوم
ارقام مقاوم به آفت به ترتیب (ارقام غوره آب، یاقوتی، شاهرودی، مهدیخانی (مهرگان)، صاحبی، فخری و عسگری (بی دانه) می‌باشد.
استفاده از کودهای حیوانی و شیمیایی
از طریق دادن کودهای حیوانی و شیمیایی می‌توان مقاومت درخت را بالا برد. معمولا آفات به درختانی حمله می‌کنند که ضعیف باشند.
محلولپاشی با کودهای مایع
محلول پاشی برای افزایش میوه دهی یک نوبت در اواخر پاییز و یک نوبت هنگام متورم شدن جوانه‌ها در بهار طبق فرمول زیر انجام شود (فروت ست) در زمستان برای هر درخت بارده با فرمول زیر چالکود انجام گیرد. برای چالکود مقادیر کودهای شیمیایی با کود حیوانی مخلوط شده و در چاله‌هایی که به قطر و عمق نیم‌متر در سایه انداز درختان و در مسیر آبیاری ایجاد می‌شود ریخته شده و فقط ۵ سانتیمتر روی چاله را با خاک می‌پوشانیم. از مخلوط کردن خاک با مخلوط کودها جلوگیری شود. در فصل بهار ۳ هفته بعد از ریزش کامل گلبرگ‌ها تغذیه با کود کامل میکرومیکس انجام شود.
شخم و پابیل کردن زمین برای کنترل زنجره انگور
شخم و پابیل کردن زمین با هدف تخریب دالان‌ها، آسیب به پوره‌ها و در معرض قرار گرفتن آنها برای شکار و تغذیه پرندگان
مدیریت و سوزانیدن علف‌های هرز باغ
به منظور حذف علف‌های هرز حاوی تخم آفت و جلوگیری از دسترسی پوره‌ها به ریشه
نحوه تربیت و هرس
در صورتی که درخت مو به صورت خوابیده تربیت شود باعث ایجاد رطوبت و پناه‌گاهی برای حشرات کامل زنجره مو می‌شود، بنابراین ترببیت ایستاده علاوه بر پیشگیری از بیماری‌های قارچی، موجب سهولت عملیات باغبانی، خشک ماندن سطح خاک و مشخص شدن بهتر شاخه‌های حاوی تخم می‌شود.
حذف سرشاخه‌های آلوده به زنجره مو
حذف سرشاخه‌هایی که به تخمریزی زنجره‌ها در بهار و سوزانیدن آنها
آبیاری منظم (کاهش کمیت آب آبیاری و افزایش دفعات)
آبیاری سطحی باعث افزایش ریشه درختان در سطح خاک می‌شود در نتیجه دسترسی پوره‌های سن اول آفت به ریشه‌ها افزایش پیدا میکند. بنابراین آبیاری درختان بایستی به میزان کافی و به طور منظم انجام شود.
آبیاری در هنگام اوج خروج پوره‌های سن ۵ آفت باعث تسهیل در دالان‌سازی و خروج آسان‌تر آنها از خاک می‌شود. لذا توصیه می‌شود در صورت امکان قبل و بعد از این زمان (دهه اول و دوم تیرماه) آبیاری بطور محدود انجام شود.
یخ آب زمستانه
می‌توان با انجام یخ آب زمستانه با هدف خفگی و کاهش پوره‌ها در زمستان
سیلیکات پتاسیم
محلولپاشی سیلیکات پتاسیم به مقدار ۳ لیتر در هزار لیتر آب، می‌تواند تا حد زیادی کمک‌کننده باشد.
محلولپاشی سم
به منظور کنترل پوره‌های سن یک زنجره از سم ایمیداکلوپراید (کونفیدور) همراه آبیاری و در کل سایه انداز درخت استفاده می‌شود.
تکرار کنترل آفت
به دلیل طول دوره یک نسل آفت باید کنترل آفت را تکرار کرد.
کنترل شیمیایی آفت زنجره مو
سم‌‌‌پاشی می‌تواند در سه مرحله سم‌‌‌پاشی پای بوته‌های مو، سم‌‌‌پاشی سطح خاک در موقع خروج شفیره‌ها از زمین، سم‌‌‌پاشی علیه زنجره‌های بالغ روی درختان میزبان صورت بگیرد. سموم قابل استفاده شامل سموم مالاتیون و دیازینون و دورسبان به صورت محلولپاشی (محلول یک درهزارمخلوط با آب) در خاک به میزان ۲۰ لیتر به ازای هر درخت استفاده شود.
گرانول (۵ یا ۱۰ %) دیازینون و دورسبان به مقدار ۲۰ کیلوگرم در هر هکتار باغ به صورت مخلوط کردن با خاک و آبیاری (کنار زدن خاک سطحی تا عمق ۱۰ تا ۳۰ سانتی متری علاوه بر کمک به حذف فیزیکی و مکانیکی پوره‌ها با بالا بردن تاثیر سم بر پوره‌های موجود در لایه‌های عمقی‌تر خاک کمک میکند این کار برای تک درخت‌ها و در باغات با سطح کم، روش مکمل موثری است . سم کونفیدور یا ایمیداکلوپراید به میزان ۲۰ سی سی با ۱۰ – ۴۰ لیتر آب برای هر درخت البته همراه با کنار زدن خاک پای درخت نیز موثر است.
مشاوره تخصصی کشاورزی با کارشناسان نارنج اسپادانا
کشاورزان عزیز که با آفت زنجره مو روبرو می شوند و حتی برای پیشگیری از این آفت می توانید بصورت تلفنی از مشاوران داروخانه کشاورزی نارنج اسپادانا تماس بگیرید. مشاوران نارنج اسپادانا تا رسیدن به نتیجه مطلوب در کنار شما هستند. برای مشاوره با کاشناسان نارنج اسپادانا می توانید با شماره های تماس زیر، البته به غیر از روزهای تعطیل) تماس بگیرید و مشکلات خود در زمینه کشاورزی و باغداری را مطرح کنید.
دیدگاه ها
2 دیدگاه
باسلام وتقدیر وتشکر ازمقاله خوب ومفیدتان باتوجه به اینکه من ۲بار باسمپاشی ویک بارآبیاری به همراه سموم فن والریت وایمیدا کلو برایدبااین آفت مبارزه کردم ولی موثر واقع نشده والان درختان مو باغ انگورم درگیر هستن لطفا”منو راهنمایی کنین که چکار کنم متشکرم.بااحترام اشرف رضایی هستم ازارومیه
سلام برای چه افتی از این سموم استفاده کردید؟
ارسال دیدگاه